> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1966

  • Komunikat Urzędu Rady Ministrów o odmowie wydania paszportu prymasowi Polski kard. Stefanowi Wyszyńskiemu; prymas planował wyjazd do Rzymu na inaugurację obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski.

  • Ignacy Oziewicz. Fot. CAW. Źródło: Wikimedia Commons

    W Gdyni zmarł gen. Ignacy Oziewicz, w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca 29 Dywizji Piechoty, w latach 1941–1942 zastępca komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej; komendant Narodowych Sił Zbrojnych (1942–1943).

  • Prymas Tysiąclecia, kard. Stefan Wyszyński przemawia do wiernych w Trzebnicy. 1966 r. Fot. PAP/E. Wołoszczuk

    W Rzymie zainaugurowano obchody Tysiąclecia Chrztu Polski.

  • Premiera filmu „Potem nastąpi cisza” w reżyserii Janusza Morgensterna.

  • W Warszawie, w klinice chirurgicznej Akademii Warszawskiej, prof. Jan Nielubowicz dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki.

  • W Bielsku-Białej urodziła się Renata Przemyk, piosenkarka, aktorka, autorka przebojów „Babę zesłał Bóg”, „Nie ty, to ktoś”.

  • Episkopat Polski wystosował list do premiera Józefa Cyrankiewicza, krytykujący władze PRL za odmowę wydania kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie.

  • Premiera filmu Aleksandra Ścibora-Rylskiego „Jutro Meksyk” ze Zbigniewem Cybulskim i Joanną Szczerbic w rolach głównych.

  • Dorota Segda. Fot. PAP/G. Michałowski

    W Krakowie urodziła się Dorota Segda, aktorka, znana m.in. z ról w filmach „Faustyna” (1994), „Tato” (1995), aktorka Starego Teatru w Krakowie.

  • Stanisław Cat-Mackiewicz. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Stanisław Cat-Mackiewicz, publicysta, pisarz, polityk konserwatywny; założyciel i redaktor naczelny wileńskiego „Słowa”; poseł z list BBWR (1928–1930), następnie działacz opozycji, więzień Berezy Kartuskiej; na emigracji członek Rady Narodowej (1940–1941); przeciwnik polityki gen. Władysława Sikorskiego; premier rządu RP na emigracji (1954–1955); w 1956 r. wrócił do Polski; negocjując swój powrót nawiązał współpracę ze służbami specjalnymi PRL.

  • Krzysztof Jasiński. Fot. PAP/J. Bednarczyk

    W Krakowie powstał „Teatr STU”, założony przez Krzysztofa Jasińskiego.

  • Premiera filmu „Zawsze w niedzielę” Ryszarda Bera.

  • Jerzy Zelnik jako Ramzes XIII na planie filmu „Faraon”. Fot. PAP/CAF

    Premiera filmu „Faraon” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

  • W Warszawie urodził się Konrad T. Lewandowski, pisarz, laureat Nagrody im. Janusza A. Zajdla, pisarz fantasy, autor serii powieści kryminalnych osadzonych w realiach dwudziestolecia międzywojennego.

  • W Hamburgu zmarł Alfred Naujocks, SS-Sturmbannfuehrer. Dowódca niemieckiej grupy dywersyjnej odpowiedzialnej za prowokację gliwicką 31 sierpnia 1939 roku.

  • W Gdańsku urodził się Mikołaj Trzaska, muzyk, kompozytor, saksofonista, autor muzyki do filmów Wojciecha Smarzowskiego „Dom Zły”, „Drogówka”, „Pod Mocnym Aniołem”.

  • Artur Żmijewski. Fot. PAP/StrefaGwiazd/M. Kmieciński

    W Radzyminie urodził się Artur Żmijewski, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Lawa”, „Demony wojny wg Goi”, „Psy II. Ostatnia krew”, „Daleko od siebie”, „W pustyni i w puszczy”, „Ławeczka”, „Nigdy w życiu!”, „Katyń”, „Mała matura 1947”, „Mój rower”; popularność przyniosła mu m.in. rola Jakuba Burskiego w serialu „Na dobre i na złe” oraz tytułowa rola w serialu „Ojciec Mateusz”.

  • Kard. Stefan Wyszyński podczas uroczystości Tysiąclecia Chrztu Polski. Lublin, 05.06.1966. Fot. PAP/A. Kossobudzki Orłowski

    Początek głównych obchodów religijnych Milenium Chrztu Polski.

  • W Gnieźnie i Poznaniu odbyły się centralne uroczystości państwowe związane z obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego.

  • Kard. Stefan Wyszyński podczas uroczystości Tysiąclecia Chrztu Polski. Lublin 05.06.1966. Fot.PAP/A.Kossobudzki Orłowski

    Obchody Milenium Chrztu Polski: władze PRL ogłosiły, że nie udzielą kard. Wyszyńskiemu zgody na przyjazd do Watykanu i określiły zamiar pielgrzymki Pawła VI do Polski jako niewskazany.

  • Premiera filmu „Niekochana” w reżyserii Janusza Nasfetera.

  • Centralne uroczystości Milenium Chrztu Polski na Jasnej Górze. Fot. PAP/CAF/A. Kossobudzki Orłowski

    Na Jasnej Górze odbyły się centralne uroczystości Milenium Chrztu Polski; mszę św. odprawił abp Karol Wojtyła, a kazanie wygłosił prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński.

  • Mjr Adam Królikiewicz. 1935 r. Fot. NAC

    W Konstancinie, w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku na planie filmu „Popioły”, zmarł Adam Królikiewicz, major WP, szef Ekwitacji Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu (1934–1939); brązowy medalista olimpijski w indywidualnym konkursie skoków na igrzyskach w Paryżu (1924).

  • Stanisław Jerzy Lec. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie zmarł Stanisław Jerzy Lec, aforysta, poeta, satyryk.

  • Realizacja filmu „Czterej pancerni i pies”: Małgorzata Niemirska (2L), Witold Pyrkosz (P), Janusz Gajos (2P), Włodzimierz Press (L). Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    W telewizji rozpoczęto emisję serialu „Czterej pancerni i pies” w reżyserii Konrada Nałęckiego.

  • W Londynie odbył się Zjazd Polski Walczącej.

  • W Brzegu z powodu decyzji władz o eksmisji wikarych z zajmowanego przez nich budynku doszło do starć ludności z milicją.

  • W Warszawie urodził się Artur Żmijewski, artysta sztuk wizualnych.

  • Sonda kosmiczna Surveyor 1 wylądowała na Księżycu, stając się pierwszą amerykańską sondą, która wylądowała na innym ciele niebieskim (jako pierwszy dokonał tego wyczynu ZSRS – 3 lutego 1966 r.).

  • Watykańska Kongregacja Doktryny Wiary z upoważnienia papieża Pawła VI ogłosiła zniesienie „Indeksu ksiąg zakazanych”.

  • W Warszawie zakończono obchody Tysiąclecia Chrztu Polski. Pochód wiernych powracających z uroczystości kościelnych rozpędziła milicja.

  • Jan Brzechwa. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł Jan Brzechwa (wł. Jan Wiktor Lesman) – poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej, autor wielu popularnych utworów dla dzieci, m.in. „Akademii pana Kleksa”, „Pchły szachrajki”, „Stu bajek”.

  • W Krakowie zmarł prof. Tadeusz Sinko, filolog klasyczny, historyk literatury.

  • Kazimierz Bagiński. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Phoenix w Stanach Zjednoczonych zmarł Kazimierz Bagiński, działacz ruchu ludowego (PSL „Wyzwolenie”, SL), poseł na Sejm RP, jeden z przywódców Centrolewu.

  • Jan Kiepura. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    W Harrison w stanie Nowy Jork zmarł Jan Kiepura, światowej sławy śpiewak operowy – tenor, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Kocham wszystkie kobiety”, „O czym się nie myśli”, „Neapol, śpiewające miasto” i „Zdobyć cię muszę”.

  • Gen. Tadeusz Bór-Komorowski. Fot. NAC

    W Anglii zmarł Tadeusz Bór-Komorowski, generał WP, Komendant Główny Armii Krajowej (1943–1944); wydał rozkaz rozpoczęcia w Warszawie 1 sierpnia 1944 r. powstania przeciwko Niemcom; 30 września 1944 r. mianowany przez prezydenta RP Władysława Raczkiewicza Naczelnym Wodzem; premier rządu RP na uchodźstwie (1947–1949).

  • Początek edukacji w systemie ośmioletniej szkoły podstawowej.

  • W Warszawie na Stadionie Dziesięciolecia odbyły się „Dożynki Tysiąclecia”.

  • Marek Krajewski. Fot. PAP/M. Kulczyński

    We Wrocławiu urodził się Marek Krajewski, pisarz, filolog klasyczny, autor m.in. cyklu kryminałów z Eberhardem Mockiem w roli głównej: „Śmierć w Breslau”, „Koniec świata w Breslau”, „Widma w mieście Breslau”, „Festung Breslau”, „Dżuma w Breslau”, „Głowa Minotaura” oraz „Rzeki Hadesu”.

  • Prymas kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej Skalmierzyckiej koronami poświęconymi przez papieża Pawła VI.

  • Mariusz Szczygieł. Fot. PAP/M. Gorczyński

    W Złotoryi urodził się Mariusz Szczygieł, dziennikarz, pisarz, reporter, autor książek „Gottland”, „Laska nebeska”, „Zrób sobie raj”.

  • Szachinszach Iranu Mohammad Reza Pahlawi rozpoczął tygodniową oficjalną wizytę w Polsce.

  • Stanisław Różewicz. Fot. PAP/J. turczyk

    Premiera filmu „Piekło i niebo” w reżyserii Stanisława Różewicza.

  • Więzienie w Spandau opuścili skazani przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze niemieccy nazistowscy zbrodniarze Albert Speer i Baldur von Schirach.

  • Premiera filmu „Marysia i Napoleon” w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

  • Premiera filmu „Mistrz” w reżyserii Jerzego Antczaka z Januszem Warneckim w roli tytułowej.

  • I dzień obrad Kongresu Kultury Polskiej w Teatrze Wielkim. Warszawa, październik 1966 r. Fot. PAP/CAF/H. Rosiak

    W Warszawie rozpoczął się Kongres Kultury Polskiej.

  • W meczu przeciwko Górnikowi Zabrze w ekstraklasie zadebiutował Kazimierz Deyna. Był to jego jedyny ligowy mecz w barwach Łódzkiego Klubu Sportowego.

  • Pomnik Obrońców Wybrzeża. Fot. PAP/A. Warżawa

    Na Westerplatte odsłonięto Pomnik Obrońców Wybrzeża.

  • Prof. Antoni Dudek. Fot. PAP/M. Marek

    W Krakowie urodził się Antoni Dudek, politolog, historyk, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej (2011–2016); autor książek „Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990”, „Historia polityczna Polski 1989–2005”, „PRL bez makijażu”, „Instytut. Osobista historia IPN”.

  • Leszek Kołakowski. Fot. PAP/CAF

    W 10. rocznicę Października '56 na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego odbyło się zebranie ZMS, w czasie którego prof. Leszek Kołakowski wygłosił referat krytykujący sytuację panującą w Polsce.

  • Franciszek Jóźwiak. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł Franciszek Jóźwiak, działacz komunistyczny, w czasie II wojny światowej szef sztabu GL i AL. W latach 1944–1949 komendant główny MO. Członek Biura Politycznego KC PZPR (1948–1956), wicepremier (1955–1956).

  • Leszek Kołakowski został wykluczony z PZPR. Bezpośrednią przyczyną był referat wygłoszony na zebraniu ZMS w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, w którym powiedział m.in., że „socjalizm jest z natury samej brakiem swobód politycznych, brakiem krytyki, a wobec tego każde żądanie swobód politycznych jest automatycznie żądaniem powrotu do kapitalizmu”.

  • Premiera filmu „Matnia” w reżyserii Romana Polańskiego.

  • Urodził się Andrzej Majewski, reżyser, scenarzysta, pisarz, publicysta i artysta fotografik.

  • Międzynarodowa Federacja Kynologiczna zarejestrowała ogara polskiego – jedną z pięciu ras psów, które są dziełem polskich hodowców.

  • W Paryżu urodziła się Sophie Marceau, aktorka francuska, odtwórczyni m.in. Anny Kareniny w filmie Bernarda Rose’a; grała m.in. w filmach Andrzeja Żuławskiego.

  • Premiera filmu „Pociągi pod specjalnym nadzorem” w reżyserii Jirzego Menzla, za który otrzymał Oscara.

  • Gen. Władysław Bortnowski. Fot. NAC

    W Glencove w Pensylwanii zmarł gen. Władysław Bortnowski, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii „Pomorze”.

  • Władze komunistyczne po raz drugi nie wyraziły zgody na przyjazd papieża Pawła VI do Polski; pierwsza odmowa miała miejsce w marcu 1966 r.

  • Zmarł Witold Orłowski, lekarz, profesor Uniwersytetu w Kazaniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, II Kliniki Wewnętrznej w Warszawie, pionier fizjopatologii.

  • Zespół Czerwone Gitary na sopockim molo – na zdjęciu m.in. Krzysztof Klenczon (L), Jerzy Skrzypczyk (4P), Seweryn Krajewski (2P), Bernard Dornowski (P). 1967 r. Fot. PAP/PAI/I. Jarosińska

    Pierwszy album studyjny „Czerwonych Gitar” – „To właśnie my”.

  • Stanisław Mikołajczyk. Fot. PAP/CAF

    W Waszyngtonie zmarł Stanisław Mikołajczyk – działacz ruchu ludowego, premier rządu RP na uchodźstwie w latach 1943–1944; jako wicepremier i minister rolnictwa w powojennym Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej stał się symbolem opozycji wobec komunistów.

  • W Los Angeles zmarł Walt Disney, producent filmowy, reżyser, scenarzysta i ilustrator, który zrewolucjonizował światowy przemysł rozrywkowy; stworzył szereg znanych postaci, wśród nich Myszkę Miki i Kaczora Donalda.

  • W Nowym Jorku ONZ uchwaliła Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które określają prawa i wolności człowieka.

  • Serial „Stawka większa niż życie” - aktorzy Barbara Horawianka i Stanisław Mikulski. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Telewizja Polska zaprezentowała pierwszy odcinek spektaklu-serialu „Stawka większa niż życie”.

  • Premiera filmu Wojciecha Jerzego Hasa „Szyfry”.

  • W Zduńskiej Woli urodził się Rafał Królikowski, aktor, zgrał główna rolę w filmie „Pierścionek z orłem w koronie” w reżyserii Andrzeja Wajdy.