16 KWIETNIA

• 1979 / 45 lat

  Premiera filmu „Zmory” w reżyserii Wojciecha Marczewskiego, nagrodzonego Nagrodą Główną Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

• 1944 / 80 lat

  Ukraińscy kolaboranci służący w 4 Pułku Policji SS dokonali masakry od 250 do 862 Polaków w Chodaczkowie Wielkim w województwie tarnopolskim.

• 2012 / 12 lat

  W Toruniu zmarł Marian Biskup, historyk, badacz dziejów Pomorza, zakonu krzyżackiego i Torunia.

• 2010 / 14 lat

  Polska strefa powietrzna została niemal całkowicie zamknięta z powodu chmury pyłów wulkanicznych powstałej po erupcji islandzkiego wulkanu Eyjafjallajökull. Wydarzenie to uniemożliwiło przybycie niemal wszystkich delegacji zagranicznych na pogrzeb pary prezydenckiej w Krakowie.

• 2003 / 21 lat

  W Atenach podpisano traktat dotyczący wejścia do Unii Europejskiej dziesięciu nowych państw, w tym Polski.

• 1997 / 27 lat

  W Paryżu zmarł Roland Topor, urodzony w rodzinie polskich Żydów, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.

• 1991 / 33 lata

  Inauguracja działalności Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

• 1985 / 39 lat

  W Warszawie zmarł Tadeusz Bartosik, aktor, w latach 1976–1982 dyrektor i kierownik artystyczny Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie; wystąpił m.in. w filmach „Zezowate szczęście”, „Historia współczesna”, a także w serialach „Stawka większa niż życie” i „Doktor Murek”.

• 1977 / 47 lat

  W Warszawie zmarł Alfred Lenica, malarz.

• 1973 / 51 lat

  Samolot Ił 62 „Mikołaj Kopernik” odbył pierwszy w historii Polskich Linii Lotniczych LOT rejs transoceaniczny do Nowego Jorku.

• 1967 / 57 lat

  Na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau odsłonięto pomnik ku czci ofiar nazistowskiego ludobójstwa; podczas uroczystości odbyło się prawykonanie „Dies irae” Krzysztofa Pendereckiego.

• 1966 / 58 lat

  W Gnieźnie i Poznaniu odbyły się centralne uroczystości państwowe związane z obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego.

• 1964 / 60 lat

  W Mielcu urodził się Piotr Gąsowski, aktor, artysta kabaretowy.

• 1957 / 67 lat

  Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Wielkopolski Park Narodowy.

• 1952 / 72 lata

  Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę śmierci gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”,  organizatora i szefa Kedywu Komendy Głównej AK, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego; egzekucję wykonano 24 lutego 1953 r.

• 1950 / 74 lata

  Początek kongresu studentów polskich, na którym powołano Zrzeszenie Studentów Polskich (ZSP).

• 1947 / 77 lat

  Wykonano wyrok śmierci na byłym komendancie KL Auschwitz-Birkenau Rudolfie Hoessie. Został powieszony na terenie obozu, obok budynku komendantury, w której urzędował.

• 1946 / 78 lat

  W Warszawie urodził się Maciej Wojtyszko, reżyser, dramatopisarz i scenarzysta.

• 1945 / 79 lat

  Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny L-3 zatopił niemiecki statek transportowy „Goya”, przewożący oprócz żołnierzy, wielu uchodźców z Gdańska i Prus Wschodnich. Zginęło co najmniej 6 tys. osób, liczba uratowanych wg różnych źródeł waha się od 98 do 334.

• 1945 / 79 lat

  Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę na Berlin; w rejonie Siekierek żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Stanisława Popławskiego sforsowali Odrę, biorąc udział w operacji berlińskiej.

• 1943 / 81 lat

  Do Katynia przybyła Komisja Techniczna Polskiego Czerwonego Krzyża, która pracowała przy ekshumacjach do 9 czerwca 1943 r.

• 1940 / 84 lata

  W Pruszkowie urodził się Stanisław Stefan Paszczyk, prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Polskiego Komitetu Olimpijskiego (1997–2005); poseł na Sejm w latach 1993–2001.

• 1940 / 84 lata

  W Garbatce na Mazowszu urodził się Krzysztof Kumor, aktor, prezes ZASP w latach 2006–2010.

• 1936 / 88 lat

  „Krwawy czwartek” we Lwowie – w czasie pogrzebu uczestnika demonstracji bezrobotnych, zastrzelonego dwa dni wcześniej przez policję, doszło do gwałtownych starć z siłami porządkowymi. Od policyjnych kul zginęło 31 uczestników konduktu, kolejnych 18 zmarło na skutek ran.

• 1927 / 97 lat

  Polskie Radio po raz pierwszy transmitowało odegranie hejnału z wieży Mariackiej w Krakowie.

• 1927 / 97 lat

  W Marktl am Inn w Bawarii urodził Joseph Ratzinger, teolog, arcybiskup Monachium i Freisingu, od 1977 r. kardynał; w latach 1981–2005 prefekt watykańskiej Kongregacji Nauki i Wiary; w 2005 r. wybrany na papieża, przybrał imię Benedykta XVI; w 2013 r. ustąpił ze sprawowanej funkcji, jego następcą został papież Franciszek; do poprzedniej rezygnacji papieża, Grzegorza XII, doszło w 1415 r.

• 1923 / 101 lat

  W Warszawie urodził się Andrzej Romocki „Morro”, harcmistrz, członek Szarych Szeregów, kapitan Armii Krajowej; dowódca 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”; poległ w czasie Powstania Warszawskiego.

• 1923 / 101 lat

  W Warszawie urodziła się Alina Janowska, jedna z najpopularniejszych polskich aktorek, uczestniczka Powstania Warszawskiego; przez wiele lat związana z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpiła w filmach „Zakazane piosenki”, „Skarb”, „Samson”, „Dzięcioł”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Dulscy”, „Rozmowy kontrolowane”, a także w serialach „Wojna domowa” i „Lalka”.

• 1922 / 102 lata

  W Rapallo podpisany został sowiecko-niemiecki układ dotyczący nawiązania stosunków dyplomatycznych, rezygnacji z wszelkich roszczeń finansowych z okresu wojny i czasów powojennych oraz równouprawnienia w stosunkach gospodarczych.

• 1913 / 111 lat

  Józef Piłsudski zrzekł się funkcji komendanta głównego sił wojskowych podlegających Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

• 1912 / 112 lat

  W Buku Pomorskim urodził się Witold Kiedrowski, duchowny katolicki, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Po wojnie osiadł we Francji, poświęcając się pracy duszpasterskiej i działalności społecznej. Przez 35 lat prowadził w Sekcji Polskiej RFI audycje docierające za „żelazną kurtynę”. W 2009 r. awansowany na stopień generała brygady WP.

• 1911 / 113 lat

  W Płońsku urodził się Marian Gołębiewski, oficer WP, cichociemny, od 1943 r. komendant Obwodu Hrubieszów AK; szef Inspektoratu Zamojskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość od września 1945 r.; w latach 1946–1956 więziony przez władze komunistyczne; działacz opozycji antykomunistycznej, współzałożyciel organizacji Ruch (1965); aresztowany w 1970 r. i skazany na 4,5 roku więzienia za „prowadzenie przygotowań do obalenia przemocą ustroju”; członek założonego w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

• 1908 / 116 lat

  W Moszenkach na Lubelszczyźnie urodził się Wojciech Kołaczkowski, pułkownik Wojska Polskiego, pilot, w czasie II wojny światowej dowódca słynnego Dywizjonu 303.

• 1905 / 119 lat

  W Kaiserslautern urodził się Ludwig Fischer, niemiecki prawnik, działacz NSDAP; w latach 1939–1945 nazistowski gubernator dystryktu warszawskiego; w 1947 r. skazany za zbrodnie wojenne na karę śmierci; wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

• 1895 / 129 lat

  W Lisewie Małym w pobliżu Sierpca urodził się Czesław Kaczmarek, katolicki duchowny, w latach 20. duszpasterz polski we Francji; biskup kielecki od 1938 do 1963 r.; w latach 1951–1956 więziony przez władze komunistyczne.

• 1888 / 136 lat

  W Krakowie zmarł Zygmunt Wróblewski, fizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; w 1883 r., wraz z prof. Karolem Olszewskim, dokonał pierwszego w dziejach skroplenia tlenu i azotu.

• 1792 / 232 lata

  Ignacy Wyssogota Zakrzewski został wybrany na pierwszego konstytucyjnego prezydenta Warszawy.