> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

18 marca

  • Józef Cyrankiewicz. Fot. PAP/CAF

    Józef Cyrankiewicz po raz drugi objął stanowisko premiera rządu – sprawował je do 1970 roku.

  • Księżna Izabella z Czartoryskich Działyńska. Fot. Muzeum Narodowe w Poznaniu. Źródło: Wikimedia Commons

    W Mentona we Francji zmarła Izabella z Czartoryskich Działyńska, kolekcjonerka dzieł sztuki, twórczyni muzeum na zamku w Gołuchowie i - finansującej jego funkcjonowanie - ordynacji gołuchowskiej.

  • W Warszawie zmarł Emil Karewicz, aktor teatralny i filmowy, Brunner ze „Stawki większej niż życie”, Jagiełło z „Krzyżaków”, porucznik „Mądry” z „Kanału”, występował na scenach kilku teatrów: m.in. Wybrzeże, im. Stefana Jaracza w Łodzi. W 1939 r. walczył w obronie Wilna przed wojskami sowieckimi, a w latach 1944–1945 r. żołnierz 2 Armii Wojska Polskiego.

  • W Mielcu zmarł Eugeniusz Szyfner, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Od marca 1942 r., gdy Niemcy w ramach Akcji Reinhardt zlikwidowali gminę żydowską w Mielcu, do sierpnia 1944 r. przechował w ukryciu dziewięciu Żydów, w tym pięcioosobową rodzinę Hellerów.

  • Abp Józef Michalik. Fot. PAP/G. Jakubowski

    Metropolita przemyski abp Józef Michalik wybrany został na przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.

  • Sławomir Lindner. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Sławomir Lindner, aktor, reżyser, znany z roli ojca Alfonsa van Wordena w „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, żołnierz wojny obronnej 1939 r., obrońca Helu.

  • "Portret młodej kobiety" Tamary Łempickiej. Fot. NAC

    W Cuernavaca w Meksyku zmarła Tamara Łempicka, malarka polskiego pochodzenia, czołowa przedstawicielka stylu art deco.

  • W Jeleniej Górze urodził się Piotr Łuszcz, „Magik”, raper, członek grupy „Kaliber 44”, współzałożyciel „Paktofoniki”; producent muzyczny.

  • Premiera serialu telewizyjnego „Wakacje z duchami” w reż. Stanisława Jędryki.

  • Jacek Kuroń (L)  i Karol Modzelewski. 1981 r. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    Jacek Kuroń i Karol Modzelewski rozdali na Uniwersytecie Warszawskim kilkanaście egzemplarzy „Listu otwartego do członków PZPR”, w którym krytykowali władze komunistyczne w Polsce, zarzucając im stworzenie systemu partyjnej biurokracji, niezgodnego z zasadami marksizmu. W konsekwencji zostali aresztowani i oskarżeni o „sporządzanie i rozpowszechnianie opracowań szkodliwych dla interesów państwa”; w lipcu Sąd Wojewódzki dla m. st. Warszawy skazał Kuronia na trzy lata więzienia, a Modzelewskiego – na 3,5 roku.

  • Powstało Towarzystwo Przyjaciół Warszawy.

  • W Sianowie koło Koszalina urodził się Edward Żentara, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z filmów „Siekierezada”, „Karate po polsku” i roli o. Maksymiliana Kolbe w filmie Krzysztofa Zanussiego „Życie za życie”.

  • Zaślubiny z morzem na plaży kołobrzeskiej. 18.03.1945. Fot. PAP/CAF

    Oddziały 1. Armii Wojska Polskiego po 10 dniach walk zdobyły Kołobrzeg.

  • Helena Mniszkówna. Źródło: Wikimedia Commons

    W Sabniach na Podlasiu zmarła Helena Mniszkówna, pisarka, autorka powieści „Trędowata”, „Ordynat Michorowski”.

  • W Warszawie w czasie strzelaniny z gestapo śmiertelnie ranna została Hanka Sawicka, właściwie Hanna Szapiro, działaczka komunistyczna, członek PPR, redaktorka pisma „Walka Młodych”; Sawicka zmarła następnego dnia w więzieniu na Pawiaku.

  • Stefan Korboński. Źródło: IPN

    W konspiracyjnym „Biuletynie Informacyjnym” ukazał się komunikat Kierownictwa Walki Cywilnej grożący najostrzejszymi konsekwencjami osobom, które szantażują Żydów, przebywających poza gettami, oraz „żerują na rodzinach więźniów politycznych i wyłudzają świadczenia za rzekome starania uwolnienia aresztowanego”.

  • Gen. Władysław Anders dokonuje inspekcji oddziałów Armii Polskiej w ZSRS. Fot. NAC

    Na spotkaniu z gen. Władysławem Andersem Stalin zgodził się na ewakuację ze Związku Sowieckiego do Iranu tych żołnierzy polskich, dla których w ZSRS nie wystarczało żywności.

  • Premiera filmu „Legion ulicy” w reżyserii Aleksandra Forda.

  • Jacek Malczewski. Fot. NAC

    W Radomiu otwarto Muzeum im. Jacka Malczewskiego.

  • Podpisanie traktatu ryskiego. Ryga, 18.03.1921. Źródło: Wikimedia Commons

    W Rydze podpisano traktat pokojowy pomiędzy Polską a Rosją sowiecką, który kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie.

  • Prof. Tadeusz Korzon. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Korzon, przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej.

  • W Bochni urodził się Władysław Gargul, fotograf, wynalazca, przedsiębiorca, jeden z pierwszych fotografów Tatr, pionier produkcji pocztówek fotograficznych.

  • Gen. Jarosław Dąbrowski. Źródło: CBN Polona

    Mieszkańcy Paryża i oddziały Gwardii Narodowej wystąpili przeciwko oddziałom rządowym – proklamowano powstanie Komuny Paryskiej; naczelnym wodzem wojsk Komuny Paryskiej mianowany został gen. Jarosław Dąbrowski.

  • Gen. Marian Langiewicz. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Styczniowe: pod Grochowiskami doszło do zwycięskiej dla Polaków bitwy z wojskami rosyjskimi; obie strony poniosły w walce duże straty; po zakończeniu bitwy gen. Marian Langiewicz podzielił swój korpus i na czele niewielkiego oddziału udał się do Galicji, gdzie spodziewał się uzyskać pomoc dla powstańców.

  • W Winnicy Antoni Protazy Potocki założył akcyjną Kompanię Handlową Polską, której zadaniem miało być kontrolowanie wymiany handlowej Rzeczypospolitej przez porty Morza Czarnego.

  • W Liptowskim Mikulaszu powieszony został Juraj Janošik, tatrzański zbójnik, harnaś; bohater ludowych podań i pieśni.

  • Król Zygmunt III Waza. Źródło: Wikimedia Commons

    Po pożarze na Wawelu Zygmunt III Waza podjął decyzję o przeniesieniu rezydencji królewskiej do Warszawy; decyzja ta realizowana była etapami, w Zamku Królewskim w Warszawie król zamieszkał na stałe dopiero w 1611 r.

  • W Radomiu podpisano akt unii wileńsko-radomskiej, która ustanowiła trwałą władzę zwierzchnią króla Władysław Jagiełły nad Wielkim Księstwem Litewskim zarządzanym przez księcia Witolda.

  • Pod Chmielnikiem Tatarzy pokonali oddziały polskie, dowodzone przez wojewodę krakowskiego Włodzimierza.